Żeby skutecznie leczyć, trzeba pacjenta dobrze żywić. „Musi mieć składniki odżywcze, aby mógł walczyć, goić się i regenerować”
Odpowiednie żywienie to kluczowy element procesu leczenia – zarówno w szpitalu, jak i po wypisie do domu. Choć istnieją systemowe narzędzia wspierające opiekę dietetyczną, wciąż brakuje ciągłości i praktycznego dostępu do specjalistów. Prof. dr hab. n. med. Stanisław Kłęk w rozmowie z Poradnikiem Zdrowie podkreśla: dobrze zorganizowana opieka żywieniowa to inwestycja w przyszłość pacjenta i w przyszłość systemu opieki zdrowotnej.
Rola żywienia w leczeniu - kongres POLSPEN
W dniach 12–14 czerwca 2025 roku w Hotelu Warszawianka w Jachrance odbył się XXVII Zjazd i XXXIX Międzynarodowa Konferencja Naukowo‑Szkoleniowa. To eventy organizowane przez Polskie Towarzystwo Żywienia Pozajelitowego, Dojelitowego i Metabolizmu (POLSPEN).
Prof. dr hab. n. med. Stanisław Kłęk - specjalista z zakresu chirurgii ogólnej i chirurgii onkologicznej oraz żywienia klinicznego, do niedawna prezes Polskiego Towarzystwa Żywienia Pozajelitowego, Dojelitowego i Metabolizmu (POLSPEN), obecnie ordynator Kliniki Chirurgii Onkologicznej i Zastępca Dyrektora ds. Lecznictwa Narodowego Instytutu Onkologii im. M. Skłodowskiej-Curie Oddział w Krakowie, był również obecny na tym wydarzeniu.
Dlaczego żywienie jest tak ważne w leczeniu
W rozmowie z Poradnikiem Zdrowie profesor zwrócił uwagę na fakt, że żywienie stanowi immanentną część leczenia. Jak wyjaśnił prof. dr hab. n. med. Stanisław Kłęk:
- Często myślimy, że przy np. zapaleniu płuc wystarczy podać antybiotyk i będzie dobrze. Tymczasem antybiotyk walczy z bakteriami, ale nie wspiera mięśni odpowiedzialnych za oddychanie. Organizm musi mieć siłę, by proces oddechowy mógł się poprawić.
Podobnie jest z gojeniem ran – możemy wykonać operację i założyć szwy, ale jeśli tkanki są obrzęknięte lub nie mają odpowiednich składników do odbudowy, efekt będzie ograniczony.
Najczęstsze objawy IBS - zespołu jelita drażliwego
Wpływ żywienia na powrót do zdrowia
Prawidłowe żywienie ma ogromne znaczenie dla pacjentów wszystkich oddziałów - także tych, które stereotypowo nie są kojarzone z układem pokarmowym, z jedzeniem i jego wpływem na organizm. Przykładem może być tu choćby oddział neurologiczny.
- Pacjent po udarze potrzebuje rehabilitacji, ćwiczeń, powrotu do normalnego życia, ale bez odpowiedniego paliwa, które daje żywienie, ten proces jest znacznie utrudniony. Żywienie to nie tylko dostarczenie kalorii, to podanie organizmowi składników niezbędnych do regeneracji i działania.
- podkreślił prof. dr hab. n. med. Stanisław Kłęk, dodając, że możemy się o tym przekonać nawet w codziennym życiu, zwracając uwagę na to, jak funcjonujemy bez śniadania, a jak po zdrowym, pełnowartościowym posiłku.
Narzędzia są, ale nie zawsze wykorzystywane
Profesor Kłęk w rozmowie z Poradnikiem Zdrowie podkreślił, że pacjent już w szpitalu powinien otrzymać jasne zalecenia dotyczące żywienia po wypisie. Lekarze powinni wskazywać jego znaczenie, a dietetycy – szczegółowo instruować pacjentów.
W systemie już istnieją narzędzia, jak certyfikacja szpitali z wymogiem konsultacji dietetycznej i przekazania informacji, jednak brakuje ciągłości opieki po opuszczeniu placówki.
Mimo że część szpitali ma zasoby i informacje dostępne online, wielu pacjentów – zwłaszcza starszych – nie potrafi z nich skorzystać. Dlatego tak ważna jest aktywna rola personelu medycznego.
Prof. dr hab. n. med. Stanisław Kłęk zaznaczył, że inwestowanie w dietetyków przynosi wymierne korzyści i oszczędności, dzięki mniejszej liczbie rehospitalizacji.
- Pacjent musi mieć energię i składniki odżywcze, aby organizm mógł walczyć, goić się i regenerować. Co więcej, badania pokazują, że podawanie nawet 30-40 proc. więcej białka niż standardowo w populacji sprzyja szybszemu budowaniu mięśni, lepszemu gojeniu ran, poprawie funkcji wątroby czy układu oddechowego
- wyjaśnił profesor Kłęk. Wskazał przy tym na szczególne właściwości niektórych substancji odżywczych:
- kwasy omega-3 – mogą łagodzić stany zapalne,
- aminokwasy, takie jak glutamina i arginina – wspierają proces gojenia,
- witaminy i mikroelementy – pomagają zwalczać wolne rodniki i oczyszczać organizm z toksyn.
Podcasty
Playlisty tematyczne
